УКРАЇНСЬКА МИНУВШИНА В ПОЛЬСЬКИХ ПІДРУЧНИКАХ З ІСТОРІЇ

Автор(и)

  • Світлана Сергіївна Батуріна Інститут історії України НАН України, Ukraine

Ключові слова:

Польща, Україна, історія, підручники, стереотип, образ «іншого»

Анотація

У статті аналізується особливості репрезентації української історії в польських підручниках (1991-2015 рр.). Автор виділила декілька тематичних блоків, в яких висвітлюються події української історії, що охоплюють хронологічні періоди від середньовіччя до сучасності. Автори підручників здебільшого звертають увагу лише на ті події української історії, що відбувалися на польській території у різні періоди, перетиналися з польськими подіями і мали помітний вплив на їхній хід. Зокрема, це: приєднання Галичини до Польського королівства, Хмельниччина, «весна народів» 1848-1849 рр., події Другої світової війни, сучасні українськопольські взаємини.

Біографія автора

Світлана Сергіївна Батуріна, Інститут історії України НАН України

к.і.н., науковий співробітник відділу української історіографії

Посилання

Bednarski W., Pać S., Szcześniak A. Polska i świat. Podręcznik dla gimnazium. Klasa 2. – Radom, 2000.

Bereza A., Smyk G., Szwarc W., Tekeły W., Wryszcz A. Średniowiecze i czasy nowożytne do II wojny Światowej. – Lublin, 2002.

Bieski l., Dąbrowski M. Historia. Szkolny przewiodnik. – Bielsko-Biała, 2006.

Bonusiak Wł. Stosunki polsko-ukraińskie pod czas II Wojny Światowej w najnowszych ukraińskich podręcznikach historii od szkół wyższych // Polska i Ukraina w podręcznikach szkolnych i akademickich.

Burda B., Szymczak M. Obraz stosunków polsko-ukraińskich w programach i podręcznikach do historii oraz w świadomośći uczniów klas óśmych szkół podstawowych i trzecich szkół średnich a także studentów kierunku historia // Polska i Ukraina w podręcznikach szkolnych i akademickich.

Cenkowski J. Obraz dziejów Ukrainy i stosunków polsko-ukraińskich w powojennych podręcznikach dla szkół średnich // Stosunki polsko-ukraińskie w szkolnej edukacji historycznej.

Centokowska E., Centokowski J., Osica J. Historia dla klasy 8. Drogi do wolnośći (1914–1994). – Warszawa, 1996.

Choińska-Mika J., Szlanta P., Zielińska K. Historia. Podręcznik dlz liceum i technicum. Część druga. Zakres podstawowy. – Warszawa, 2008.

Choińska-Mika J., Zielińska K. Ludzie. Spółeczeństwo. Cywilizacja. Historia nowożytna do 1815 r. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego. – Warszawa, 2002.

Chojnowski A., Manikowska H. Vademecum Maturzysty. Historia. Praca zbiorowa. – Warszawa, 1995.

Czubaty J. Historia dla maturzysty. Podręcznik. Nowożytność. T.I. – Warszawa, 2004.

Czubaty J., Stola D. Historia. Podręcznik. Klasa II. – Warszawa, 2008.

Fic M. Obraz Ukrainy we współczesnych podręcznikach szkoły ponadgimnazyjnej. Wyraz uprzedzenia czy szansa na integrację? // Stosunki polsko-ukraińskie w szkolnej edukacji historycznej.

Garlicki A. Historia 1815–1939. Polska i świat. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego. – Warszawa, 1998.

Glimos-Nadgórska A. Obraz stosunków polsko-ukraińskich w XX wieku w podręcznikach historii dla gimnazium // Stosunki polsko-ukraińskie w szkolnej edukacji historycznej;

Glubiński T. Historia 8. Trudny wiek. – Warszawa, 1994.

Gładysz M., Skupny Ł. Historia. Podręcznik dla klasy I liceum i technikum. Część pierwsza (od Średniowiecza do Nowożytnośći). – Gdańsk, 2002.

Halczak B. Problemy narodowościowe na Białorusi i Ukrainie w XIX wieku w podręcznikach do nauki historii szkół średnich w Polsce // Białoruskie Zeszyty Historyczne. – 2005. – № 23.

Historia Polski (966–1989) Zarys wraz z pytaniami a testami egzaminacyjnymi. – Gdańsk, 1997.

Historia. Czasy nowożytne. Podręcznik dla gimnazium. Klasa 2. – Warszawa, 2010.

Izdabscy A., Izdabscy T. To dopiero historia! Podręcznik dla gimnazium. Klasa 2. – Warszawa, 2008.

Juśko P. Ludobójstwo ludności polskiej na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w opinii historiographii polskiej i ukraińskiej oraz na łamach współczesnych podręcznikow do naucznia historii. Zarys problemy // Zagłada poliaków na kresach Drugiej Rzeczy Pospolitej. Stosunki polsko-ukraińskie w latach 1939–1945. Materiały pomocznicze do nauczania histirii Polski XX wieku. – Tarnów, 2008.

Kaczmarek R. Historia Polski (1914–1989). Podręcznik akademicki. – Warszawa, 2010.

Kochanowski J. Człowiek i historia. Czasy nowe i najnowsze (XIX i XX wiek). Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego. – Warszawa, 2004.

Konieczka-Śliwińska D. Bohaterowie dziejów Ukrainy w polskich podręcznikach historii dla szkoły podstawowej i gimnazium z lat 1989–2004 // Stosunki polsko-ukraińskie w szkolnej edukacji historycznej;

Koztowska Z., Unger I., Unger P. Historia. Poznajemy przeszłość. Od 1939 do czasów współczesnych. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego. – T.III. – Warszawa, 2005.

Kucharczuk G., Milczarek P., Robak M. Przez tysiąclecia i wieki. Cywilizacje nowożytności. Kl.2 gimnazium. – Warszawa, 2003.

Landau-Czajka A., Mędrzecki W. Poznajemy świat wokół nas. Podręcznik dla klasy szóstej szkoły podstawowej. – Warszawa, 2004.

Leszek A. Polska i świat. Współne dziedzictwo. Podręcznik dla III klasy gimnazium. – Radom, 2001.

Manikowska H., Tazbirowa J. Średniowiecze. Podręcznik dla klasy II liceum. – Warszawa, 1999.

Mazur J. «Wiosna Ludów» w polskich podręcznikach historii // Annales Paed.Cracoviensis. Studia Historica I. – Kraków – 2001.

Milewski J. Polsko-Białoruska komisja do spraw podręczników historycznych // Białoruskie Zeszyty Historyczne. – 1992. – №2.

Młynarchuk A. Obraz stosunków polsko-ukraińskich w programach nauczania i w podręcznikach do historii przeznaczonych dla liceów pedagogicznych // Stosunki polsko-ukraińskie w szkolnej edukacji historycznej.

Niedzielko R. Sprawiedliwy Ukraińcy. Naratunek polskim sąsiadom skaranym na zagładę przez OUN-UPA // Ibidem.

Pankowicz A. Historia nowoczesna. T.1. – Kraków, 2002.

Radziwiłł A., Roszkowski W. Historia 1939–1956. Podręcznik dla szkół średnich. – Warszawa, 2002.

Ruckiewicz K. Historia Niemiec i stosunków polsko-niemickich po 1945 w polskich podręcznikach do historii dla szkół średnich // Zeszyty Niemczoznawcze. – 1999. – № 1.

Sierczyk W. Polsko-Ukraińska Komisja Podręcznikowa. Preszłość – stan obecny – nadzieje // Polska i Ukraina w podręcznikach szkolnych i akademickich.

Stępniak A. Ukraina i stosunki polsko-ukraińskie w polskich podręcznikah historii i syntezach dziejów ojczystych okresu międzypowstawowego // Stosunki polsko-ukraińskie w szkolnej edukacji historycznej.

Stępnik A. Ukraina i stosunki polsko-ukraińskie we współczesnych podręcznikach historii w Polsce // Polska i Ukraina w podręcznikach szkolnych i akademickich. .

Stosunki polsko-ukraińskie w szkolnej edukacji historycznej od XIX do XX wieku. – Kielce, 2005;

Suchowski A. Powstanie Warszawskie w niemieckich podręcznikach historii // Wiadomośći Historyczne. – 1995. – №. 4;

Śliwińska D. Stosunki Polsko-Ukraińskie w polskich podręcznikach historii dla szkoły podstawowej, wydanych w latach 1989–1998 // Polska i Ukraina w podręcznikach szkolnych i akademickich.

Topalski J.Historia Polski. – Poznań, 2002.

Toporek M. Historia Polski w pigulce. – Warszawa, 1998.

Tusiewicz R. Historia Polski od A do Z. Repetytorium. – Warszawa, 2002.

Tymowski M., Kieniewicz J., Holzer J. Historia Polski. Materiały pomocniczy dla nauczycieli i uczniów szkół średnich. – Warszawa, 1991.

Wojcechowski G. Historia. Podręcznik dla gimnazium. – Poznań, 2001.

Wołosik A. Historia. Opowiem cię ciekawą historię. Podręcznik dla klasy 5 szkoły podstawowej. – Warszawa, 2000.

Wołosik A. Opowiem cię ciekawą historię. Podręcznik dla gimnazium. – Warszawa, 2005.

Wójcik-Ładan A. Kozacy w tradycyjnych i nowych narracjach podręcznikowych. Propozycje dla awtorów // Stosunki polsko-ukraińskie w szkolnej edukacji historycznej.

Wróbel J. Odnaleść przeszłość. Podręcznik od Starożytnośći do 1815 r. – Warszawa, 2002.

Zrozumieć historię – kształcować przyszłość. Stosunki polsko-niemieckie wlatach 1933–1949. Materiały pomocznicze do nauczenia historii. – DreznoWrocław, 2007;

Баран З. Проблеми українсько-польських відносин міжвоєнного періоду в шкільних та вузівських підручниках й посібниках України // Polska i Ukraina w podręcznikach szkolnych i akademickich.

Гаврилюк О. Національні аспекти польсько-українських стосунків 1940-х рр. у вузівських підручниках України // Polska i Ukraina w podręcznikach szkolnych i akademickich. – S. 47–57

Мацюк В. Написання підручників з історії в контексті «Стратегічного партнерства України і Польщі» // Polska i Ukraina w podręcznikach szkolnych i akademickich. Materiały z konferencji naukowej na temat podręczników szkolnych i akademickich w Polsce i na Ukrainie, odbytej 18–19 wreśnia 2000 r. Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie.

Полянський П. Про українсько-польську комісію експертів з питань удосконалення змісту шкільних підручників з історії та географії // Український історичний журнал – 1999. – №1. – С. 151–153.

Номер

Розділ

ІСТОРИЧНА ПОЛІТИКА ТА ФОРМУВАННЯ ІСТОРИЧНОЇ ПАМ’ЯТІ В КРАЇНАХ БАЛТО-ЧОРНОМОРСЬКОГО РЕГІОНУ